یکی از مشکلات رایج در خودروهایی با گیربکس اتوماتیک، لرزش خودرو هنگام تعویض دنده است. این مشکل ممکن است از مسائل مختلفی ناشی شود که می‌تواند عملکرد خودرو را تحت تأثیر قرار دهد و به مرور زمان به سایر قطعات آسیب برساند. در این مقاله به بررسی دلایل احتمالی لرزش ماشین هنگام تعویض دنده و اهمیت بررسی و رفع به موقع این مشکل خواهیم پرداخت.
چرا باید لرزش در گیربکس اتوماتیک را جدی بگیریم؟
لرزش‌های غیرطبیعی در گیربکس اتوماتیک نباید نادیده گرفته شوند، زیرا این مشکل می‌تواند به تدریج منجر به خرابی‌های جدی‌تر و افزایش هزینه‌های تعمیر شود. در بسیاری از موارد، مشکلات کوچک در گیربکس در صورت عدم رفع به موقع، به آسیب‌های گسترده‌تر منجر خواهند شد که تعمیر آن‌ها پیچیده‌تر و گران‌تر خواهد بود.
۱. کمبود یا کیفیت پایین روغن گیربکس
یکی از دلایل رایج لرزش در گیربکس اتوماتیک می‌تواند مربوط به کمبود یا کیفیت نامناسب روغن گیربکس باشد. روغن گیربکس نقش کلیدی در خنک‌سازی و روانکاری قطعات داخلی گیربکس ایفا می‌کند. اگر سطح روغن پایین باشد یا کیفیت آن به مرور زمان کاهش یافته باشد، عملکرد گیربکس مختل شده و ممکن است در هنگام تعویض دنده‌ها، لرزش‌هایی را در خودرو احساس کنید.
علائم دیگر مشکل روغن گیربکس:
- تغییر دمای غیرمعمول گیربکس
- صدای ناهنجار در هنگام تعویض دنده
- دیرتر عوض شدن دنده‌ها
۲. خرابی شیر برقی گیربکس
شیرهای برقی (Solenoids) یکی از اجزای حساس گیربکس‌های اتوماتیک هستند که مسئول تنظیم جریان روغن در گیربکس می‌باشند. اگر یکی از این شیرها خراب شود یا دچار انسداد شود، جریان روغن به درستی انجام نمی‌شود و گیربکس در زمان تعویض دنده دچار اشکال خواهد شد. این اشکال می‌تواند به لرزش‌های شدید و یا تأخیر در تعویض دنده منجر شود.
علائم خرابی شیر برقی:
- گیربکس در دنده‌های پایین قفل می‌شود
- کاهش قدرت در شتاب‌گیری
- تعویض ناهنجار دنده‌ها
۳. سایش یا خرابی صفحات کلاچ
گیربکس‌های اتوماتیک نیز مانند گیربکس‌های دستی از صفحات کلاچ برای درگیر شدن و تعویض دنده استفاده می‌کنند. با گذشت زمان و استفاده مداوم، این صفحات ممکن است ساییده شوند یا آسیب ببینند. در صورتی که صفحات کلاچ خراب باشند، عملکرد گیربکس در زمان تعویض دنده دچار اختلال می‌شود و همین موضوع می‌تواند به لرزش‌های محسوسی در هنگام تعویض دنده‌ها منجر شود.
نشانه‌های خرابی صفحات کلاچ:
- افزایش دور موتور بدون افزایش سرعت
- دنده‌ها به سختی عوض می‌شوند
- بوی سوختگی از گیربکس
۴. خرابی دسته موتور (Engine Mounts)
دسته موتور یا همان Engine Mount، بخشی از سیستم تعلیق خودرو است که موتور و گیربکس را به شاسی متصل می‌کند. این قطعه نه تنها از انتقال لرزش‌های موتور به بدنه خودرو جلوگیری می‌کند بلکه در تعادل و عملکرد گیربکس نیز نقش دارد. اگر دسته موتور خراب باشد، هنگام تعویض دنده یا در زمان شتاب‌گیری لرزش‌های شدیدی را احساس خواهید کرد.
نشانه‌های خرابی دسته موتور:
- لرزش شدید هنگام توقف
- صدای تق تق در هنگام حرکت
- تغییر مکان موتور در کاپوت
۵. مشکل در سیستم برقی و سنسورهای گیربکس
گیربکس‌های اتوماتیک امروزی به وسیله سنسورها و سیستم‌های الکترونیکی پیشرفته کنترل می‌شوند. این سنسورها اطلاعات مختلفی را به واحد کنترل گیربکس (TCU) ارسال می‌کنند تا عملکرد بهینه گیربکس تضمین شود. اگر یکی از این سنسورها دچار مشکل شود یا سیستم برقی گیربکس به درستی کار نکند، گیربکس ممکن است دنده‌ها را به اشتباه تعویض کند و لرزش ایجاد کند.
علائم مشکل در سیستم برقی:
- نمایش چراغ چک موتور
- عملکرد نامنظم گیربکس
- تغییرات ناگهانی در تعویض دنده‌ها
۶. خرابی مبدل گشتاور (Torque Converter)
مبدل گشتاور یکی از قطعات حیاتی در گیربکس‌های اتوماتیک است که وظیفه انتقال نیروی موتور به گیربکس را بر عهده دارد. اگر مبدل گشتاور دچار خرابی شود، ممکن است در هنگام تعویض دنده، لرزش‌های شدیدی در خودرو احساس کنید.
علائم خرابی مبدل گشتاور:
- لرزش در سرعت‌های خاص
- کاهش شتاب‌گیری
- صدای غیرعادی از گیربکس
۷. خطا در واحد کنترل گیربکس (TCU)
واحد کنترل گیربکس (Transmission Control Unit یا TCU) مغز متفکر گیربکس اتوماتیک است و عملکرد تمامی بخش‌های گیربکس را تنظیم و کنترل می‌کند. اگر این واحد دچار خطا یا اختلال شود، گیربکس ممکن است به اشتباه عمل کرده و در زمان تعویض دنده‌ها، لرزش ایجاد کند.
نشانه‌های خطا در واحد کنترل گیربکس:
- تأخیر در تعویض دنده
- قفل شدن گیربکس در یک دنده
- نمایش خطا در سیستم کامپیوتری خودرو
راهکارهای پیشگیری از مشکلات گیربکس اتوماتیک
برای جلوگیری از ایجاد لرزش در گیربکس و حفظ عملکرد بهینه آن، توصیه می‌شود نکات زیر را رعایت کنید:
- تعویض منظم روغن گیربکس: بهتر است بر اساس توصیه‌های کارخانه سازنده خودرو، روغن گیربکس را در فواصل زمانی مشخص تعویض کنید.
- بررسی منظم قطعات گیربکس: در سرویس‌های دوره‌ای خودرو، قطعات مهم گیربکس از جمله شیرهای برقی، کلاچ‌ها و مبدل گشتاور بررسی شوند.
- چک کردن سیستم برقی خودرو: عملکرد صحیح سنسورها و سیستم برقی گیربکس از اهمیت بالایی برخوردار است.
- استفاده از روغن‌های با کیفیت: استفاده از روغن‌های مناسب و با کیفیت مخصوص گیربکس‌های اتوماتیک باعث افزایش عمر مفید گیربکس خواهد شد.
نتیجه‌گیری
لرزش ماشین هنگام تعویض دنده در گیربکس اتوماتیک می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که از کمبود روغن گرفته تا خرابی‌های فنی پیچیده‌تر، نقش دارند. اگر این مشکل را تجربه می‌کنید، بهتر است هر چه سریع‌تر به یک تعمیرگاه تخصصی مراجعه کنید تا مشکل به دقت بررسی و رفع شود.
اگر شما هم با مشکل لرزش خودرو هنگام تعویض دنده مواجه هستید و به دنبال یک تعمیرگاه تخصصی برای بررسی و تعمیر گیربکس اتوماتیک خود هستید، مجموعه AATC به عنوان بزرگترین تعمیرگاه تخصصی گیربکس اتوماتیک در ایران آماده ارائه خدمات حرفه‌ای به شما است. با ما تماس بگیرید تا کارشناسان ما به سرعت مشکل گیربکس خودروی شما را بررسی و تعمیر کنند.
